.
Ks.Bp Józef Życiński
Zasady praktyczne dotyczące tworzenia Akcji Katolickiej w parafiach
1. Główną pomocą w tworzeniu parafialnych ogniw Akcji Katolickiej (AK) winny być funkcjonujące sprawnie Rady Duszpasterskie. Należy natomiast wykluczyć możliwość, aby tworzenie Akcji Katolickiej sprowadzić tego, by złączyć wszystkie funkcjonujące wcześniej grupy modlitewne i stowarzyszenia oraz wcielić je w nową strukturę AK. Działanie takie byłoby działaniem pozornym i sprowadzałoby się praktycznie do zmiany nazwy. Dotychczasowe stowarzyszenia i ruchy zachowują więc swoją autonomię, natomiast tylko w wyjątkowych, doraĽnych działaniach będzie mogła nastąpić ich przejściowa integracja. Możliwość taka mogłaby zaistnieć np. w ważnych ogólnopolskich akcjach charytatywnych lub też w sytuacjach, kiedy potrzebne byłoby świadectwo wiary całego laikatu, np. w obliczu referendum.
2. Aby tworzenie ogniw AK nie miało charakteru centralno-nakazowego, należy wstępne działania organizacyjne poprzedzić zebraniami Rad Duszpasterskich, podczas których lokalne problemy środowiska podda się ocenie z perspektywy doświadczeń tych parafii, w których już sprawnie funkcjonują stowarzyszenia katolickie. Ważne jest, b przedstawiciele laikatu w Radach dostrzegli potrzeby dalszych działań oraz celowość naśladowania tych ośrodków, w których świeccy angażują się pełniej w życie Kościoła.
3. Jeśli dane środowisko pozostaje szczególnie niechętne wobec wszelkich nowych inicjatyw, istnieje możliwość zaproszenia na spotkanie bądĽ to członków diecezjalnych stowarzyszeń, bądĽ też przedstawicieli Diecezjalnej Rady Świeckich. Ich świadectwo może doprowadzić do ukształtowania się grupy inicjatywnej, która podejmie wstępne działania organizacyjne.
4. Należy unikać sytuacji, w których do AK włączano by wyłącznie te osoby, które działały już uprzednio w wielu innych stowarzyszeniach i grupach apostolskich. Chodzi o to, by inicjatywą tą objąć nowych członków, którzy wcześniej zachowywali dystans wobec nowych inicjatyw duszpasterskich. Jednym z założeń Akcji jest przekonanie do działań apostolskich tych wartościowych osób, które zachowywały uprzednio rezerwę wobec wspólnot i grup apostolskich.
5. W długofalowym planie działań AK uwzględnia się potrzebę stworzenia w przyszłości osobnych grup dla dzieci, młodzieży i dorosłych. W działaniach wstępnych obecnego etapu należałoby natomiast maksymalnie zachęcić do współpracy pokolenie czterdziestolatków, które jest zbyt słabo reprezentowane w dotychczasowych kręgach apostolskich. Wyodrębniając odpowiedzialnych za poszczególne kierunki działań, należ wstępnie określić osoby odpowiedzialne za plany dotyczące działań w dziedzinie kultury, troski o liturgię niedzielną, opieki nad młodzieżą, etc. Konieczne pozostaje wyczucie odpowiedniości osób, którym powierza się pewne problemy; niewłaściwe byłoby np. powierzanie problematyki młodzieży w parafii grupie zdominowanej przez emerytów.
6. Wielokierunkowa działalność AK będzie w sposób nieunikniony wchodziła w dziedziny, które do tej pory powierzone były już trosce specjalistycznych grup apostolskich. Uzewnętrzni się to np. w działaniach charytatywnych, które prowadzone będą zarówno przez parafialne ogniwa „Caritas”, jak i przez członków AK. Sytuacja ta nie musi prowadzić do konfliktów, jeśli wyraĽnie rozgraniczy się kompetencje i Caritas prowadził będzie te same działania, o które troszczył się uprzednio, zaś AK obejmie swą troską nowe formy działań charytatywnych potrzebne w parafii. Aby nie stwarzać atmosfery niezdrowej rywalizacji, celowe jest wówczas wprowadzenie do grupy charytatywnej AK jednej z osób, która działa również w Caritasie. W ten sposób działania charytatywne AK nie będą dublować działań Caritasu, ani też nie będą stwarzać wrażenia, iż ten ostatni jest zbędny, gdyż wszystko może przejąć AK.
7. W założeniach programowych AK podkreśla się mocno jej współpracę z hierarchią kościelną jako cechę różniącą AK od wielu innych stowarzyszeń. W realizacji tych założeń należy zwrócić uwagę:
8.
a. na możliwości systematycznej formacji członków AK poprzez dni skupienia, wspólnotę modlitw, etc. Trudności, które pojawiają się w strukturach AK w niektórych ośrodkach za granicą, wynikają w dużej mierze z tego, iż większy nacisk położono na akcję niż na formację duchową inspirowaną zasadami Ewangelii;
b. na osoby, które chętnie chciałyby zdominować swoje środowisko, mimo iż zarówno poglądy, jak i styl ujmowania zdarzeń mają odległy od etyki katolickiej. Bardzo często ich głównym atutem bywa elokwencja czy doświadczenie związane z pełnionymi uprzednio funkcjami władzy. Jeśli w ich wypowiedziach występuje agresja lub nienawiść, jeśli ich sympatie polityczne stają się ważniejsze od odniesień do nauczania papieskiego nie można absolutnie powierzać osobom tym jakichkolwiek funkcji kierowniczych. Należałoby również poważnie przemyśleć kwestię, czy ich działalność nie będzie zniechęcać wartościowych osób przed podjęciem działalności w AK.
9. Wyklucza się możliwość, by ogniwa AK podejmowały oddolnie współpracę z partiami politycznymi lub włączały się do ich działań bez wcześniejszych uzgodnień na szczeblu diecezjalnym. Praktyka taka sprawiłaby, iż przeniesiono by na teren stowarzyszeń kościelnych konflikty, które występują obecnie miedzy poszczególnymi partiami, także tymi, które powołują się na ideały chrześcijańskie i narodowe.
10. Po ukonstytuowaniu się grupy inicjatywnej AK należy drogą tajnego głosowania jej członków wyłonić z obecnych na zebraniu osób świeckich – przewodniczącego ogniwa oraz jego zastępcę. Zainicjowaniu działalności AK na terenie parafii należy nadać uroczystą oprawę liturgiczną, troszcząc się o odpowiednią homilię i łącząc ewentualnie uroczystość z promocją Katechizmu Kościoła Katolickiego lub encyklik papieskich, których egzemplarze można wręczyć pierwszym członkom.
11. Informacje o stopniowym rozwijaniu bardziej złożonych struktur AK będą podawane stopniowo podczas kongregacji dekanalnych. Chodzi o to, by nie narzucać z góry jednego dopuszczalnego modelu, lecz w maksymalnym stopniu wykorzystywać pozytywne doświadczenia różnych ośrodków. Znajdą one wyraz w wypracowywanym stopniowo statucie AK.
12. W każdej parafii troskę o opiekę nad AK powierza się jednemu z kapłanów, który będzie kapelanem parafialnego ogniwa AK. W skali diecezjalnej kapłani ci korzystają z pomocy Diecezjalnego Asystenta AK (ks. Dr Jan Siedlarz) oraz ze współpracy Koordynatora Duszpasterskiego AK (ks. Dr Stanisław Sojka). Sprawy wątpliwe i szczególnie trudne konsultują z ks. Bp. dr. Janem Styrną.
+ Józef Życiński
Biskup Tarnowski
Tarnów, 22 sierpnia 1995 r.
